Harç, kireç, alçı veya çimento seçeneklerinden biri ile kum, su ve inorganik çakıllı bir birleşimi ile üretilen homojen bir karışımdır.
Çakıllı bileşenin bu değişkenliği, harçların bileşimlerine göre sınıflandırılmasına neden olan şeydir ve bunu daha sonra daha ayrıntılı olarak tartışacağız.
Harcın kompozisyonu
Temel bir şemada, bileşim üç eleman tarafından tanımlanır, ancak harca belirli özellikler kazandıran katkı maddelerinin eklenmesi olasılığını vurgulamak ve böylece türlerini daha da genişletmek önemlidir.
Aşağıda her bir bileşenin temellerini açıklayacağız:
Çakıllı bileşen
Bu anahtar bileşendir, çünkü kum ve su arasında tam bir birlik oluşturmak, homojen ve dayanıklı bir madde üretmekle sorumludur.
Genel olarak, yapısı bir toz gibi çok ince parçacıklardan oluşur veya bir macun kıvamı yapısına sahip olabilir.
En sık kullanılan çakıllı çimento, ardından kireç ve alçıdır. Su ile (hidrasyon) reaksiyona girerken bu elementlerden herhangi biri plastik halde harç karışımını üretir.
Bu, daha sonra macunun kumun geçiş boşluklarına yerleşmesi sayesinde katılaşacaktır.
İstatistiksel olarak, çakıllı karışım miktarı, harcın retraksiyonu ile doğru orantılıdır.
Kum
Bir öncekinden farklı olarak, bu bileşen karışımda en yüksek orana sahip olan bileşendir; %40’tan 80’e kadar.
Bu doğasında kireçtaşı veya silisli olabilen ve maksimum boyutu 4 mm’yi geçmemesi gereken mineral ve granül bir malzemedir.
Bu bileşen, diğer bileşenlerle kimyasal olarak reaksiyona giremeyen eylemsiz bir malzeme olduğu için, yapıştırıcı malzemenin hidratasyonunu sağlayan harçların temel taşıdır.
Kum büzülmeyi kontrol eder ve mekanik dirence katkıda bulunur.
Su
Bu element, çakıllı harcın hidratassyonu için uygun kimyasal koşulları sağlar, bu nedenle harcın plastisitesine neden olan ana faktördür.
Karışımdaki su miktarı termal koşullara, çakıllı harç, kum miktarı ve beklenen kıvama göre değişir.
Ek olarak, bu miktar harcın mekanik direnci ile ters orantılıdır, ancak geri çekilmesi ve gözenekliliği ile doğru orantılıdır.
Karıştırma suyu minimum 5 pH değerine ve düşük konsantrasyonlarda sülfat ve klor iyonlarına, karbonhidratlara ve organik bileşenlere sahip olmalıdır.
Katkılar
Katkı maddeleri doğada organik veya inorganik şekilde var olabilir ve bunlar harcın plastik durumunun özelliklerinin büyüklüklerinde değişiklikler meydana getirir. Sıvı bileşenler (emülsiyonlar) veya toz bileşenler olabilir.
Çoğu reolojik veya ayar değiştiricilerdir. Ve harç karışımındaki oranları çimento miktarına bağlıdır; ağırlık üzerinden.
Tamamlayıcı olarak, karışımın sertleştirilmiş durumunun özelliklerini yapılandıran katkı adı verilen bazı bileşenler vardır.
Geleneksel harçların diğer yönlerini değiştiren pigmentler ve lifler de mevcuttur.
Harç türleri
Harçların en iyi bilinen sınıflandırması çakıllı harç tipine göre belirlenir.
Temel harç türleri aşağıdaki gibidir:
Çimento Harçları
Çimentoun bağlayıcı bir görev gördüğü tipik kum ve su kompozisyonuna sahip harçlardır. Yüksek basınç dayanımları geliştirerek karakterize edilmiştir.
İşlenebilirliği, sonuç olarak, çimento ve kum miktarına bağlıdır, bu nedenle, direncini etkilese de, karışımın bu yönünü iyileştirmek için genellikle silt ve kil bileşenleri taşıyan kumlar kullanılır.
Kireç harçları
Bu hava veya hidrolik olabilen kum, su ve kireçten oluşan geleneksel harçtır. Hava kireci en çok kullanılan, beyaz kireç veya gri kireç (dolomitik) kullanılır.
Karbonalaşma reaksiyonu sırasında karışımın kasılmalarıyla çatlakları düzenlemesi gerektiği için bu karışımlardaki kum çok önemli bir rol oynar.
Kaba duvar harçları
Buna 2 çakıllı harç kombinasyonundan oluştukları için bu ismi almışlardır. En çok kullanılan kombinasyon, kireci çimento ile birleştiren kombinasyondur.
Muhtemelen en verimli harç türüdür, çünkü işlenebilirlik için uygun bir kıvam elde edilir. Buna ek olarak, iyi bir su tutma ve yüksek direnç değerine sahiptir.
Bununla birlikte, her bir özelliğin büyüklükleri, bileşenlerin sayısal bağımlılıklarına bağlıdır.
Harç kullanımları
Genel bir bakış açısından, harçlar yapısal bir işlevi yerine getirebilir. Yapı elemanların inşasında veya bir yapıştırıcı veya dolgu maddesi olarak duvarcılık işlevlerinde kullanılabilirler.
Ek olarak, harçlar, doku, sıva veya alçı olarak kullanılan kaplama olarak işlev görebilir.
Yukarıda belirtilenleri de dikkate alarak, bu kez kullanıma göre daha fazla harç sınıflandırmasına sahibiz:
- Yapıştırıcı harçlar: parçası olduğu inşaat sisteminin özel koşulları nedeniyle, gerilmeleri emmeye karşı önemli ölçüde direnç gibi özel özelliklere sahip olmalıdır.
- Dolgu harçları: duvar için uygun olan bu harçlar genellikle duvarlardaki boşlukları doldurur.
Diğer bir gereklilik ise, önceki harçlara nispeten benzer şekilde iyi bir direnç geliştirmeleri gerektiğidir.
- Harç kaba sıvası veya sıvama: işlevleri sadece estetiktir ve söz konusu elemanın yüzeyinde homojenlik ve süreklilik sağlar.
Direnç neredeyse sıfır etki kazanır; en önemli faktör tutarlılıktır.
